25
kwietnia
2024
ELEKTRONICZNA DOKUMENTACJA MEDYCZNA – ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA I PRZEPISY USTAW
koordynator: Iwona Nowosielska

Program uwzględnia elektroniczne karty urodzenia, obowiązkowe od początku 2024 roku
Celem szkolenia jest dostarczenie uczestnikom niezbędnej wiedzy o rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. z 2022 r. poz. 1304), jak również jego siedmiu już zmianach (Dz. U. z 2023 r. poz. 1486, z 2022 r. poz. 1990, z 2021 r. poz. 302, 1468 i 2477 oraz z 2020 r. poz. 1981 i 2350). Obowiązuje ono wszystkie podmioty lecznicze, a także lekarzy, pielęgniarki, położne i fizjoterapeutów z własną praktyką. Regulację tę uzupełniają ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2023 r. poz. 2465, z późn. zm.), a także rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r., z dnia 15 października 2019 r., z dnia 31 sierpnia 2022 r. i z dnia 19 lipca 2023 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 941, z 2019 r. poz. 2029, z 2022 r. poz. 1845 i z 2023 r. poz. 1485), zwanej w skrócie „EDM”, oraz z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1417, z późn. zm.), zwanym w skrócie „SIM”. Omówione zostaną przepisy aktualnie obowiązujące, jak i przyszłe, zwłaszcza w kontekście wymogu stosowania kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego, podpisu osobistego albo podpisywania dokumentacji z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Warto również zaznaczyć, że od 1 września 2020 r. funkcjonuje regulacja o tzw. digitalizacji dokumentacji medycznej, która pozwala zniszczyć papierowy oryginał.
Program szkolenia uwzględnia nie tylko rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej, ale i jego zmiany z 15 października 2019 r., 31 sierpnia 2022 r. i 19 lipca 2023 r. Wymienia ono siedem dokumentów, które mają być wystawiane z wykorzystaniem właściwego oprogramowania i opatrzone odpowiednim podpisem. To bardzo ważna zmiana, stanowiąca pierwszy element EDM w Polsce. Podmioty lecznicze zmuszone też były zaimplementować od 1 lipca 2021 r. dwa nowe obowiązki:
- przekazywanie do SIM danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz
- zapewnienie możliwości dokonywania wymiany danych zawartych w elektronicznej dokumentacji medycznej (czyli tzw. indeksacja EDM, do której wymagane jest posiadanie własnego repozytorium).
Korzyści dla uczestników:
Wiedza z zakresu dokumentacji medycznej pozwala na prawidłowe dokumentowanie przebiegu leczenia, co ma zasadnicze znaczenie przy rozliczaniu świadczeń oraz w obronie przez zarzutem popełnienia błędu medycznego. Zasady prowadzenia dokumentacji są także jednym z głównych elementów badania w procesie uzyskiwania akredytacji w ochronie zdrowia oraz innych certyfikatów. Trzeba też zapewnić, by Polityka bezpieczeństwa i Instrukcja zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych zostały rozszerzone o procedury zabezpieczania dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci elektronicznej.
Szkolenie polecamy dla:
- wszystkich podmiotów działających w sferze ochrony zdrowia;
- osób zarządzających podmiotami leczniczymi (d. zakładami opieki zdrowotnej);
- lekarzy;
- pielęgniarek;
- położnych;
- fizjoterapeutów;
- pracowników działów statystyki medycznej;
- sekretarek medycznych;
- innych pracowników podmiotów leczniczych i praktyk zawodowych.
Metody pracy, które zastosujemy podczas szkolenia:
- interaktywny wykład;
- prezentacja w PowerPoint;
- indywidualne i grupowe zajęcia warsztatowe;
- case study.
Szkolenie przeprowadzi: adwokat Wojciech Haniszewski, dyrektor zarządzający Kancelarii Prawnej LexFirma z siedzibą w Krakowie
Czas trwania szkolenia: od godz. 9.30 do ok. 16.00
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania:
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 lipca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. poz. 1486) – nowość!;
- Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM) – nowość!;
- dokumentacja indywidualna i zbiorcza;
- dokumentacja wewnętrzna i zewnętrzna;
- prowadzenie dokumentacji w postaci elektronicznej: zakres wymogu podpisywania dokumentacji kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
- podpisywanie dokumentacji przy wykorzystaniu wewnętrznych mechanizmów systemu teleinformatycznego – kiedy można?;
- prowadzenie dokumentacji w postaci papierowej „jeżeli przepis rozporządzenia tak stanowi lub warunki organizacyjno-techniczne uniemożliwiają prowadzenie dokumentacji w postaci elektronicznej” – co to oznacza?;
- dokument (a nie dokumentacja) prowadzony w jednej z postaci nie może być jednocześnie prowadzony w drugiej z nich – skutki;
- ułatwienia w zakresie prowadzenia dokumentacji medycznej;
- brak dokumentacji zbiorczej – kiedy? i kogo nie dotyczy?;
- ograniczenie zakresu danych zawartych w dokumentacji medycznej;
- nowe reguły prowadzenia i podpisywania karty informacyjnej z leczenia szpitalnego;
- przekazywanie dokumentacji medycznej podmiotowi kierującemu na badanie diagnostyczne, konsultację lub leczenie;
- oświadczenia pacjentów składane jako reguła przez IKP;
- zasady dołączania dokumentacji zewnętrznej;
- zasady niszczenia dokumentacji papierowej;
- asystenci medyczni z identyfikatorem;
- wprowadzenie dokumentacji medycznej dla fizjoterapeutów;
- inne zmiany;
- przepisy przejściowe.
- Konieczne elementy dokumentacji medycznej, w tym:
- historia zdrowia i choroby;
- historia choroby;
- karta noworodka;
- karta segregacji medycznej;
- karta indywidualnej opieki pielęgniarskiej;
- karta indywidualnej opieki prowadzonej przez położną;
- karta wizyty patronażowej;
- karta indywidualnej opieki fizjoterapeutycznej;
- karta wywiadu środowiskowo – rodzinnego;
- karta medycznych czynności ratunkowych;
- karta uodpornienia;
- karta przebiegu znieczulenia;
- karta obserwacji;
- karta obserwacji porodu;
- wyniki badań diagnostycznych wraz z opisem;
- protokół operacyjny;
- okołooperacyjna karta kontrolna;
- skierowanie do szpitala lub innego podmiotu, udzielającego stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne;
- skierowanie na badanie diagnostyczne, konsultację lub leczenie;
- karta przebiegu ciąży;
- książeczka zdrowia dziecka;
- karta profilaktycznego badania ucznia (istotne zmiany!);
- karta informacyjnej z leczenia szpitalnego;
- informacja dla lekarza kierującego świadczeniobiorcę do poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego;
- Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM) – nowość!;
- książeczka szczepień;
- zaświadczenia;
- orzeczenia;
- opinie (lekarska lub wydawana przez inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych).
- Przekazywanie do SIM danych zdarzenia medycznego:
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej (Dz. U. poz. 1296);
- najważniejsze zmiany: data i godzina udzielenia świadczenia zdrowotnego, kody Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF), przekazywanie danych przez głównego podwykonawcę, tzw. rejestr ciąż;
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej (Dz. U. poz. 1253, z późn. zm.);
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie zakresu niezbędnych informacji przetwarzanych przez świadczeniodawców, szczegółowego sposobu rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania podmiotom zobowiązanym do finansowania świadczeń ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 434, z późn. zm.), zwane „rozporządzeniem w sprawie zakresu niezbędnych informacji”;
- odpowiednie stosowanie tego rozporządzenia także do podmiotów komercyjnych;
- przekazywanie danych zdarzenia medycznego przez podmioty kontraktujące z NFZ również do SIM;
- zakres przekazywanych danych (dla uproszczenia na przykładzie podmiotu leczniczego);
- dane identyfikujące świadczenie zdrowotne, czyli przede wszystkim kod świadczenia zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia w sprawie zakresu niezbędnych informacji;
- 24 jednostki statystyczne utworzone pierwotnie na potrzeby rozliczeń z NFZ;
- 2 nowe jednostki statystyczne: osoba leczona w szpitalnym oddziale ratunkowym albo izbie przyjęć i segregacja medyczna w szpitalnym oddziale ratunkowym (nowość!);
- ponadto data oraz godzina rozpoczęcia i zakończenia udzielania świadczenia zdrowotnego, kod przyczyny głównej i przyczyn współistniejących według ICD 10, kody zrealizowanych istotnych procedur medycznych według ICD 9 oraz numer identyfikujący e-skierowanie;
- dane usługodawcy;
- dane usługobiorcy;
- dane miejsca udzielenia świadczenia zdrowotnego;
- dane pracownika medycznego udzielającego świadczenia zdrowotnego;
- dane dotyczące dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci elektronicznej zgodnie ze standardem HL7 oraz – w odniesieniu do dokumentacji obrazowej – w formacie DICOM, wytworzonej w związku z udzielonym świadczeniem zdrowotnym;
- inne dane pozwalające na identyfikację zdarzenia medycznego;
- terminy przekazania;
- sposób przekazania (format komunikatów elektronicznych).
- Indeksacja EDM:
- zgodność z Polską Implementacją Krajową (PIK) HL7 CDA (Clinical Document Architecture);
- opracowanie „Minimalne wymagania techniczne” V1.4.7;
- obowiązek posiadania repozytorium EDM podłączonego do SIM;
- identyfikator nadawany przez system usługodawcy;
- rodzaj EDM;
- data wytworzenia;
- tryb udostępniania (online/ offline);
- adres repozytorium, w którym jest przechowywana dokumentacja medyczna;
- jak to działa?
- e-Skierowanie:
- dokument elektroniczny, podpisywany na ekranie komputera;
- wszystkie skierowania czy tylko niektóre?;
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej;
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej (Dz. U. poz. 2132);
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie skierowań wystawianych w postaci elektronicznej w Systemie Informacji Medycznej (Dz. U. poz. 398);
- rehabilitacja lecznicza u świadczeniodawcy jako nowe e-skierowanie – obowiązkowo od 10 stycznia 2022 r.;
- leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacja uzdrowiskowa jako nowe e-skierowania – obowiązkowo od 1 lipca 2023 r. (nowość!);
- kod dostępu do e-skierowania;
- wydruk informacyjny, e-mail, esemes lub „inna uzgodniona forma”;
- papierowe skierowanie od 8 stycznia 2021 r. – czy i jak je obsłużyć?;
- przykłady braku dostępu do systemu P1 – czy trzeba odnotowywać?;
- upoważnienie do wystawiania e-skierowań przez inne osoby (tryb i warunki);
- aplikacja gabinet.gov.pl jako bezpłatne narzędzie do wystawiania skierowań.
- e-Recepta:
- dokument elektroniczny, podpisywany na ekranie komputera;
- e-recepta – postać papierowa zniesiona od dnia 8 stycznia 2020 r.;
- wykaz wyjątków;
- 1 e-recepta = 1 lek;
- recepta zbiorcza (pakiet recept);
- kod dostępu oraz klucz dostępu do recepty lub pakietu recept;
- wydruk informacyjny, e-mail, esemes lub „inna uzgodniona forma”;
- co z wizytami domowymi?;
- inne przykłady braku dostępu do systemu P1 – czy trzeba odnotowywać?;
- data ważności e-recepty;
- udogodnienia dla pacjenta, ale jeden lek = jedna apteka (kiedy?);
- upoważnienie do wystawiania e-recept przez inne osoby (tryb i warunki);
- aplikacja gabinet.gov.pl jako bezpłatne narzędzie do wystawiania recept.
- COVID-19 a dokumentacja medyczna:
- szpitale tymczasowe;
- skierowanie na szczepienie przeciwko COVID-19;
- Karta Szczepień.
- Digitalizacja dokumentacji medycznej:
- możliwość zmiany postaci dokumentacji medycznej prowadzonej i przechowywanej w postaci papierowej na postać elektroniczną (wyjątki);
- jak następuje digitalizacja dokumentacji medycznej?;
- czy można wykorzystać każdy z podpisów zewnętrznych?;
- dokument powstały w wyniku digitalizacji dokumentacji medycznej jest równoważny oryginałowi tego dokumentu;
- obowiązek wezwania pacjenta do odbioru – przykłady jak optymalnie przeprowadzić proces od strony organizacyjnej;
- możliwość digitalizacji deklaracji wyboru i dokumentów niezbędnych do rozliczenia umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej;
- czy istnieje obowiązek digitalizacji dokumentacji medycznej?
- Podłączenie systemów usługodawców do systemu P1:
- definicja „elektronicznej dokumentacji medycznej” (ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia);
- definicja „dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci elektronicznej” (rozporządzenie w sprawie dokumentacji medycznej);
- porównanie pojęć;
- podłączenie systemów usługodawców (kogo dotyczy?) do systemu P1;
- sposób rejestracji, czyli procedura utworzenia wniosku krok po kroku;
- generator plików CSR oraz certyfikaty TLS i WSS;
- podłączenie poprzez skorzystanie z aplikacji gabinet.gov.pl – dla kogo?;
- co usługodawca zamieszcza w SIM w czasie rzeczywistym?;
- co usługodawca zamieszcza w SIM niezwłocznie, nie później niż w terminie 1 dnia od zakończenia zdarzenia medycznego?;
- Instrukcja stosowania Polskiej Implementacji Krajowej HL7 CDA;
- terminy wdrożenia.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej:
- informacja o rozpoznaniu choroby, problemu zdrowotnego lub urazu, wynikach przeprowadzonych badań, przyczynie odmowy przyjęcia do szpitala, udzielonych świadczeniach zdrowotnych oraz ewentualnych zaleceniach – w przypadku odmowy przyjęcia pacjenta do szpitala;
- informacja dla lekarza kierującego świadczeniobiorcę do poradni specjalistycznej lub leczenia szpitalnego;
- karta informacyjna z leczenia szpitalnego;
- termin wejścia w życie;
- czy te dokumenty należy zamieszczać w SIM?
- Rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej:
- opis badań diagnostycznych, innych niż laboratoryjne;
- wyniki badań laboratoryjnych wraz z opisem;
- jak rozróżnić które dokumenty od kiedy mają być elektroniczne?;
- karta profilaktycznego badania ucznia (nowość!);
- istotny przepis przejściowy;
- Indywidualny Plan Opieki Medycznej (IPOM) – nowość!
- Pozostałe nowości elektronicznej dokumentacji medycznej (EDM):
- internetowe konto pacjenta (IKP);
- aplikacja gabinet.gov.pl jako bezpłatne narzędzie do wystawiania e-recept i e-skierowań;
- e-zlecenie;
- informacja dla pacjenta w formie SMS lub e-mail (wskazane w SIM);
- indeksacja dokumentacji medycznej;
- przekazywanie do SIM danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji;
- terminy wdrożenia;
- elektroniczna karta urodzenia – nowość;
- elektroniczna karta martwego urodzenia – nowość!;
- karta zgonu – w jakiej formie może być wystawiana? (nowość!).
- e-ZLA, czyli zaświadczenie lekarskie w formie elektronicznej:
- upoważnienie do wystawiania elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA) w formie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
- kwalifikowany podpis elektroniczny;
- podpis potwierdzony profilem zaufanym ePUAP;
- sposób potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępny w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS;
- elektroniczna skrzynka podawcza ZUS;
- treść zaświadczenia lekarskiego;
- profil informacyjny każdego lekarza;
- rejestr zwolnień lekarskich w ZUS;
- kontrola prawidłowości zwolnień lekarskich;
- cofnięcie upoważnienia do wystawiania zwolnień lekarskich;
- procedura awaryjna w przypadku braku możliwości dostępu do Internetu;
- opis krok po kroku jak uzyskać decyzję ZUS, a następnie wystawić zwolnienie lekarskie w formie elektronicznej;
- upoważnienie do wystawiania zwolnień lekarskich przez inne osoby (tryb i warunki).
- Szczególne wymagania dotyczące dokumentacji prowadzonej w postaci elektronicznej:
- co sprawdzić przed nabyciem programu komputerowego?;
- identyfikacja osoby dokonującej wpisu i rejestrowanych przez nią zmian;
- wydruk w formach określonych w rozporządzeniu;
- reguły skanowania dokumentacji papierowej do programu komputerowego;
- zasady niszczenia dokumentacji papierowej – kiedy i jak?;
- udostępnianie i eksport danych.
- Dokumentacja prowadzona przez lekarza, pielęgniarkę lub położną wystawiających recepty dla siebie (pro auctore) albo dla małżonka, zstępnych lub wstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa (pro familiae).
- Dokumentacja medyczna w badaniach klinicznych.
- Dokumentacja medyczna w medycynie pracy.
- Warunki i okres przechowywania dokumentacji medycznej.
- Udostępnianie dokumentacji medycznej:
- pacjentowi;
- osobie trzeciej;
- wykaz uprawnionych organów i podmiotów z ustawy;
- pojęcie wyciągu, odpisu i kopii;
- czy pacjent ma prawo do oryginałów dokumentacji?;
- czy można przesyłać dokumentację medyczną za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej?;
- nowa wysokość opłat za udostępnienie dokumentacji medycznej;
- wykaz zawierający informacje dotyczące udostępnianej dokumentacji medycznej – obowiązkowy od 11 maja 2017 r.;
- prawo do bezpłatnego udostępnienia dokumentacji medycznej pacjentowi albo jego przedstawicielowi ustawowemu – ustawa zapewniająca stosowanie RODO obowiązująca od 4 maja 2019 r.;
- zakres prawa do nieodpłatnego egzemplarza dokumentacji (wyłączenia);
- brak opłaty bez wniosku pacjenta – jak się zachować przy udostępnianiu dokumentacji medycznej?
- Zgoda na zabieg medyczny:
- zgoda pacjenta;
- zakres uprawnień opiekuna faktycznego;
- prawa pacjenta małoletniego;
- rola sądu opiekuńczego;
- postępowanie wobec pacjenta nieprzytomnego;
- prawo do informacji o stanie zdrowia.
- Case study.
- Zajęcia warsztatowe. Dyskusja.
Wojciech Haniszewski

Adwokat, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor zarządzający Kancelarii Prawnej LexFirma.pl w Krakowie. Wieloletni trener popularnych szkoleń z zakresu prawa gospodarczego i finansów, realizowanych w ramach projektów na zlecenie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Finansów, Narodowego Funduszu Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia oraz innych ministerstw i urzędów centralnych. Prowadzi szkolenia z prawa medycznego dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Autor publikacji i analiz w prasie branżowej, na stałe współpracuje z miesięcznikami „Zarządzanie placówką medyczną”, „Lekarz kontraktowy”, „Dokumentacja medyczna w praktyce” i „Rozliczenia księgowe działalności leczniczej”. Ekspert serwisów InfoNFZ.pl i SerwisZOZ.pl. Bogate doświadczenie zdobywał jako wicedyrektor działu prawnego spółki publicznej oraz redaktor portalu prawno-medycznego. Członek Izby Adwokackiej w Krakowie.